Over Uithuizen

Uithuizen (Gronings: Oethoezen) is een dorp in de gemeente Het Hogeland in de Nederlandse provincie Groningen. De plaats ligt op het Hogeland, aan het uiteinde van het Boterdiep.

De naam Uithuizen betekent huizen uit de wierde, dat wil zeggen de eerste huizen die niet op, maar naast de wierde Brunwerd zijn gebouwd. Brunwerd kreeg hierdoor de naam Oldorp (het oude dorp). De kern van Uithuizen bestaat uit een langgerekte wierde die vanouds Oprijp werd genoemd. Bij Uithuizen hebben de steenhuizen en borgen Almersma, Aylbada, Engersum, Ringeweer en Takuma gestaan. De belangrijkste borg was echter de nog altijd bestaande Menkemaborg.

Uithuizen is over de weg onder meer bereikbaar via de provinciale wegen 363 en 999. Ook beschikt het dorp over een treinstation aan de spoorlijn van Groningen naar Eemshaven.

Tot 1979 was Uithuizen een zelfstandige gemeente.

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]

In Uithuizen staat de Menkemaborg, de best bewaarde borg in het Groninger landschap en de laatste die Uithuizen nog rijk is.
De Hervormde Jacobikerk (13e eeuw) te Uithuizen huist een van de best bewaard gebleven orgels van Arp Schnitger, het Arp Schnitgermonument herinnert aan deze orgelbouwer.
De Jacobus de Meerderekerk (1860) is de oudste neogotische kerk van Groningen.
Verder valt er te bezichtigen de koren- en pelmolen De Liefde, gebouwd in 1866. De voorganger van deze molen wordt reeds vermeld in de 15e eeuw; ook de 16e eeuw zijn meerdere vermeldingen bekend.
De directe omgeving rond Uithuizen laat verder de grote (meest vergane) glorie zien van de Ommelander landbouw door de vele grote herenboerderijen die Uithuizen rijk is.
Het Museum Eddy Roos
De haven in het centrum van Uithuizen
De Jacobus de Meerderekerk, gebouwd tussen 1858 en 1861
De 13e-eeuwse Kerk van Uithuizen
Doopsgezinde kerk uit 1868
Molen de Liefde
Het gemeentehuis uit 1909 naar ontwerp van Adrianus van Wissen.